راهنمای آموزش لاته آرت برای مبتدی‌ها

چند وقت پیش در اواسط یک دورهمی ‌دوستانه در منزل یکی از دوستان مجبور شدیم به کافه برویم. شاید دلیل آن برای شما هم جالب باشد که چرا از کلمه “اجبار” استفاده کردیم! تنها دلیل این بود که هوس کرده بودیم یک قهوه لاته دور هم بنوشیم، اما دوستان موافق نوشیدن لاته در کافه بودند، فقط برای این که دوست داشتند نوشیدنی را میل کنند که نوعی آرت داشته باشد! خوب در منزل دستگاه اسپرسوساز و شیر پرچرب که لازمه درست کردن یک لاته خوب است را داشتیم و حتی یکی از دوستان تا حدودی تزئین قهوه با کف شیر را بلد بود. اما به هر حال، اکثرا طراحی‌های باریستایی یک استاد لاته آرت را قبول داشتند! این اتفاق باعث شد به این فکر کنیم که چرا طرز تهیه لاته آرت در خانه را تمرین نکنیم؟ آموزش طراحی روی قهوه با کف شیر کمی‌ سخت است و امکان دارد در دفعات اول یا دوم اصلا موفق به این کار نشوید. اما به نظرم شاید این روزها لازم است تا حدودی بلد باشیم که چطور لاته آرت درست کنیم؟ اگر شما هم دغدغه مشابهی دارید، بیایید یاد بگیریم که چگونه روی لته طرح بزنیم؟ قرار است چند طرح را در ادامه با هم تمرین کنیم.

لاته آرت چیست و تاریخچه آن

منظورمان از لاته آرت همان طراحی‌های مختلفی است که روی لاته، کاپوچینو و سایر نوشیدنی‌های ترکیبی اسپرسو و قهوه می‌بینید و اکثر اوقات دلمان نمی‌آید طرح آن را بهم بزنیم یا حتی نوشیدنی‌مان را میل کنیم. لته آرت با ریختن شیر بخار داده شده روی یک فنجان اسپرسو درست می‌شود. البته به همین سادگی‌ها هم نیست، برای انجام این‌کار باید حرکات دست، ارتفاع و زاویه ریختن شیر اهمیت خیلی زیادی دارد. لاته آرت در شهر سیاتل آمریکا و در دهه‌های 1980 و 1990 متولد شد. پدر لاته آرت دیوید شومر است که از طراحی قلب به عنوان امضای خود در کافه “اسپرسو ویواس” استفاده می‌کرد. بعدها در سال 1992 آرت روزتا را معرفی کرد. همزمان در ایتالیا، لیوگی لوپی در کافه موزتی طرح‌هایی روی لاته خلق می‌کرد. در اواخر سال 1990 بود که این دو باریستای هنرمند با هم به صورت آنلاین ملاقات کردند تا روی بهبود طرح‌های لاته کار کنند.

یک پیشنهاد خواندنی: طرز تهیه قهوه لاته خانگی

تجهیزات و مواد لازم برای لاته آرت

خوب برای درست کردن لاته آرت در منزل حتما به دستگاه اسپرسوساز با نازل بخار نیاز داریم. روش‌های مختلفی برای درست کردن فوم شیر بدون دستگاه وجود دارد، اما خوب اگر یک فوم شیر عالی و مناسب برای لاته آرت می‌خواهید حتما باید دستگاه اسپرسوساز داشته باشید تا یک میکروفوم ایده‌آل داشته باشیم. علاوه بر دستگاه اسپرسوساز به پیچر فلزی (ترجیحا مجهز به سیستم کنترل دما باشد) و یک ماگ مناسب نیاز داریم. شیر پرچرب سرد و قهوه اسپرسو هم که از ضروریات است.

تهیه میکرو فوم شیر برای لته آرت

ممکن است این سوال برای‌تان پیش بیاید که میکروفوم را چطور باید درست کنیم؟ به صورت خلاصه:

• نازل را هواگیری کنید.
• درون پیچر شیر بریزید و نازل بخار را روشن کنید.
• پیچر را در جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید.
• در دمای 45 تا 65 درجه سانتی‌گراد و زمانی که حجم شیر دو برابر شد، بخاردهی را متوقف کنید.
• وقتی کف شیر آماده شد، نازل بخار را تمیز کنید.

میکروفوم شما باید بافت “وِت پینت” داشته باشد. منظور از بافت وِت پینت این است که میکروفوم موردنظر باید شیر مخملی باشد که حباب‌های ریز، درخشان و یکپارچه‌ای دارد. میکروفوم باید طعم شیرین و تا حدودی آجیلی پیدا کند که بهترین طعم شیر برای ترکیب با اسپرسو است. درست کردن یک میکروفوم مناسب برای لته آرت تنها با استفاده از نازل بخار دستگاه اسپرسوساز ممکن است. اگر تابحال این‌‎کار را نکرده‌اید، حتما مطلب “فوم گیری شیر با دستگاه اسپرسو چگونه است؟” را با جزئیات بخوانید تا یک فوم شیر عالی درست کنید.

یک پیشنهاد خواندنی: راهنمای انتخاب میلک پیچر مناسب 

چطور لاته آرت زدن را شروع کنیم؟

برای تمرین لته آرت باید مهارت‌های ابتدایی مانند درست کردن قهوه اسپرسو و فوم دهی شیر را بلد باشید.
اول شیر را به روشی که بالا توضیح دادیم فوم گیری کنید و دو شات اسپرسو آماده کنید.
قبل از این‌که بتوانید یک طراحی لاته عالی خلق کنید، باید تکنیک‌های ریختن فوم شیر در قهوه را بلد باشید. اگر یاد ندارید، قبل از انتخاب طرح مورد نظرتان، حتما بخش زیر را با دقت بخوانید و چند بار تمرین کنید:

تکنیک‌های ریختن فوم شیر در قهوه

به عنوان قانون کلی، به خاطر داشته باشید که شیر را از ارتفاع کمی ‌بریزید و زمانی که نصف فنجان‌تان پر شد، ظرف شیر را پایین‌تر بیارید تا فوم نمایش داده شود. در مورد سرعت ریختن شیر هم بسیار مواظب باشید. در حالی که فنجان را در زاویه مناسب گرفته‌اید، باید شیر را با سرعت ثابتی بریزید. اگر شیر را خیلی سریع بریزید کرمای قهوه (لایه‌ای نازک و کرمی که در بالای اسپرسو ساخته می‌شود) جدا می‌شود و اگر با سرعت کمی‌ بریزید، فوم شیر در ظرف جا می‌ماند.

دو تکنیک اصلی برای ریختن فوم شیر در قهوه وجود دارد که برای ایجاد طرح‌های مختلف لته آرت استفاده می‌شود:

ریختن آزاد:

تکنیک ریختن آزاد (free pouring technique) در طراحی لته آرت (مثل طراحی روزتا و قلب) در حین ریختن شیر کاربرد دارد. برای ایجاد طرح در لاته باید با تکان دادن فنجان قهوه در حین ریختن شیر، در قهوه دست‌کاری کنید. منظورمان این است که باید فنجان قهوه را در یک زاویه مشخص قرار دهید و در حین ریختن شیر زاویه فنجان را تغییر بدهید تا طرح مورد نظر ایجاد شود.

تکنیک اچ کردن:

تکنیک اچ کردن (Etching Technique) به استفاده از ابزار برای ایجاد یک طرح خاص بعد از ریختن شیر (با استفاده از هم زن قهوه) می‌گویند. با اچ کردن شکل‌های ساده هندسی و طرح‌های پیچیده‌تر مثل گل، حیوان و غیره طراحی کنید. دقت کنید که این طرح‌ها زودتر از بین می‌رود (زودتر در شیر حل می‌شود) و زمان‌بر است.

البته شما به مهارت‌های ابتدایی دیگری مثل مهارت ایجاد نقطه، ایجاد ویگل یا موج، کات برای کشیده کردن طرح‌ها، استک کردن یا هل دادن به عنوان روندی برای ایجاد یک طراحی چندلایه نیاز دارید. اگر می‌خواهید مثل یک باریستای حرفه‌ای عمل کنید، حتما این مهارت‌ها را تمرین کنید. جزئیات این مهارت‌های ابتدایی برای طراحی لاته آرت را در مقاله مرتبط توضیح داده‌ایم.

یک پیشنهاد خواندنی: چطور یک کافی بار خانگی را تجهیز کنیم؟

انواع لاته آرت‌های معروف و آموزش 4 الگو

 در کل 9 طرح اصلی در لته آرت وجود دارد. در این‌جا قرار نیست آموزش گام به گام 9 طرح اساسی لته آرت را با جزئیات برای شما توضیح بدهیم. ویدیوی آموزشی طرح‌های لاته همراه با توضیحات جزئی آن در مقالات جداگانه‌ای آورده شده است.

1- لاته آرت قلب (heart)
2- لاته آرت اسب دریایی
3- لاته آرت قو (swan)
4- لاته آرت لاله یا تولیپ (tulip)
5- لاته آرت ستاره (heart)
6- لاته آرت چاپی (printing)
7- لاته آرت سه بعدی (3D)
8- لاته آرت روزتا (rosette)
9- لاته آرت قلب چرخشی (heart swirl)

در این‌جا، به صورت خلاصه 4 مورد از الگوها را با هم تمرین می‌کنیم.

راهنمای آموزش طراحی قهوه (لاته آرت) در منزل

لاته آرت قلب (Heart)

برای طراحی قلب در لاته، باید یک نقطه در قسمت بالای مرکزی فنجان‌تان ایجاد کنید و زمانی که احساس کردید که فنجان تقریبا پر شده است، سرعت ریختن شیر را کم کنید و یک کات ایجاد کنید. این کات را باید در سطح مایع ایجاد کنید و به آرامی‌ از طرح اصلی دور کنید.

تزیین قهوه به طرح آرت قلب (Heart)

لته آرت روزتا (Rosetta)

برای طراحی روزتا در لاته با فاصله 5 سانتی‌متری از فنجان‌تان، شیر را با حرکات ثابت (حرکت پیچر در دو جهت) و به آرامی ‌در مرکز فنجان بریزید. این‌کار را تا زمانی که فوم شیر روی سطح ظاهر شد، ادامه دهید. در حین حرکت پیچر به دو جهت، آن را به سمت عقب هم حرکت دهید. در انتهای کار، با یک حرکت سریع، پیچر را تا جلوی فنجان ببرید تا الگوی روزتا برگ‌های بیشتری داشته باشد.

حرکات آهسته در الگوی روزتا باعث ایجاد برگ‌های پهن‌تر و کم‌تری می‌شود.

تزیین قهوه به طرح لته آرت روزتا (Rosetta)

لاته آرت لاله یا تولیپ (Tulip)

طراحی تولیپ در لاته پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد. اول اسپرسو را درون فنجان ریخته و فنجان را در کف دست خود و کمی کج بگیرید. حالا شیر را از بالا و به صورت دورانی بریزید تا نصف فنجان پر شود.

همزمان که فنجان را به حالت صاف در می‌آورید، پیچر را نزدیک کنید و شیر را به صورت رفت و برگشتی به سمت چپ و راست حرکت بدهید. در این لحظه، لازم است جریان شیر را قطع کنید و دوباره به مدت یک ثانیه و با حرکت کمتر کار را ادامه دهید.

آخرین حرکت این است که جریان شیر را برای لحظه‌ای متوقف کنید و زیر دو طرح قبلی یک لکه شیر کوچک ایجاد کنید و در حالی که پیچر را دور می‌کنید، یک جریان شیر نازک از پایین به بالا روی سه قسمت از طرح بکشید.

تزیین قهوه به لاته آرت لاله یا تولیپ (Tulip)

لته آرت قو (Swan)

1- برای ایجاد آرت سوآن یا قو باید فنجان را کمی‌کج کنید و شیر را کمی ‌بالاتر از مرکز فنجان بریزید.

2- تا زمانی که نصف فنجان پر می‌شود، شیر را بریزید.

3- چند ثانیه صبر کنید تا سطح نوشیدنی ثابت شود. برای پایه طراحی قو باید یک طراحی رزتا ایجاد کنید.

4- وقتی روزتا ایجاد شد، برای ایجاد بال قو، در حالی که پیچر را تکان می‌دهید، آن را به سمت عقب حرکت می‌دهیم.

5- وقتی به سر فنجان رسیدید، پیچر را بالا برده و در کنار بال، از نزدیک سطح نوشیدنی شیر بریزید تا ستون فقرات قو را ایجاد کنید.

6- برای ایجاد گردن قو، پیچر را در پایه روزتا نگه دارید و دوباره به سمت قب برگردید تا یک خط مستقیم (گردن) ایجاد کنید.

7- با ایجاد یک قلب می‌توانید سر سوآن را هم درست کنید.

طرح قو در لاته کمی سخت است چون ترکیبی از طرح روزتا و قلب است و به مهارت زیادی نیاز دارد.

تزیین قهوه به لته آرت قو (Swan)

طرز تهیه لاته سیاه یا رنگی

برای درست کردن لاته سیاه به 350 تا 400 میلی‌گرم قهوه آماده شده، مقداری نمک، 100 میلی‌گرم شیر پرچرب، 3 کپسول پودر ذغال چوب (نارگیل) فعال شده، 4 قاشق غذاخوری شکر نارگیل و ¼ قاشق غذاخوری پودر هل نیاز داریم.

برای 2 سرو لاته رنگی، اول از همه باید قهوه را به روش موکا یا فرنچ پرس آماده کنیم و اجازه بدهیم که خنک شود. کپسول‌های پودر ذغال، قهوه، پودر هل و شکر نارگیل را با استفاده از یک همزن مخلوط می‌کنیم. وقتی که این مواد با هم مخلوط شد، شیر را گرم کرده و یا فوم شیر از آن تهیه کنید. در این مرحله، می‌توانید شیر را به مخلوط دیگری که آماده کرده‌اید، اضافه کنید. افزودن مقداری نمک هم به افزایش طعم آن کمک می‌کند.

طرز تهیه لاته سیاه یا رنگی

آیا لاته سیاه را هم می‌توان طراحی کرد؟

بله چرا که نه! به خاطر ظاهر سیاه آن و ترکیب آن با رنگ سفید شیر، طراحی بسیار زیبا و متفاوتی خواهد شد. در مرحله‌ای که می‌خواهید فوم شیر را اضافه کنید، طراحی مورد نظرتان را تمرین کنید.

نکات مهم و عیب یابی لاته آرت

از بین رفتن کرمای اسپرسو: بین زمان درست کردن اسپرسو و ریختن شیر، بیشتر از 10 ثانیه زمان نباشد تا کرما اسپرسو از بین نرود.

کرما ناکافی اسپرسو: برای این‌که کرما مناسبی از اسپرسو داشته باشید از قهوه‌های ترکیبی که درصد روبوستا بیشتری دارد استفاده کنید. روبوستا، کرما خوبی به قهوه می‌دهد.

طراحی‌های لکه مانند: هنگام بخاردادن شیر، هوای کمتری را به آن وارد کنید و بر روی مهارت‌های حرکات چرخشی دست‌تان کار کنید. حتی ممکن است دلیل مشکل این باشد که شیر به مدت زیادی استراحت کرده و میکروفوم آن از شیر مایع جدا شده است.

طراحی‌های نازک: هنگام بخاردادن شیر، هوای بیشتری را به آن وارد کنید و بر روی مهارت‌های حرکات چرخشی دست‌تان کار کنید.

طراحی‌های خارج از مرکز و نامتقارن: احتمالا زاویه، جهت پیچر و فنجان درست نیست. جهت پیچر و زاویه فنجان را بررسی کنید و مطمئن شوید که شیر را در مرکز فنجان می‌ریزید و به سمت‌های کناری متمایل نیست.

و در آخر

گاهی ظاهر و تزئینات یک نوشیدنی یا غذا ما را وسوسه می‌کند که آن را میل کنیم. طراحی لاته آرت هم همین طور است و علاقه و اشتیاق شما را به پذیرایی از مهمانان‌تان نشان می‌دهد. مثلا الگوی قلب نشان می‌دهد که شما این فنجان لاته را با عشق و علاقه به حضور آن فرد آماده کرده‌اید.