کرختی، خستگی و کم‌انرژی بودن دلیل اصلی شروع شدن روز خیلی از ما با نوشیدن یک فنجان قهوه است. این‌ها دقیقاً همان احساسی است که هنگام دچار شدن به افسردگی حس می‌کنیم.
قهوه که بر هر درد بی‌درمان دواست و می‌تواند کسالت صبحگاهی را به انرژی تبدیل کند؛ اما آیا می‌توان افسردگی را هم با نوشیدن قهوه درمان کرد؟
قهوه درمانگر
ازآنجایی‌که یک فنجان قهوه می‌تواند خلقیات ما را ازاین‌رو به آن رو کند بارها مورد توجه دانشمندان قرار گرفته تا ارتباط بین کافئین موجود در قهوه با افسردگی را بررسی کنند. برخی از مطالعات نشان می‌دهند که مصرف کافئین می‌تواند افسردگی را کاهش دهد.
در سال ۲۰۱۶ پژوهشی انجام شد که نتیجه مطالعات متعددی را جمع‌آوری کرده بود که بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ در چین انجام شده بودند. این تحقیقات نشان داد که کافئین در کاهش احتمال ابتلای افراد به افسردگی نقش چشمگیری داشته است.
پژوهشی دیگر که با تمرکز بر نقش کافئین موجود در قهوه انجام شد و بالغ بر سیصد هزار شرکت‌کننده داشت نشان داد که نوشیدن قهوه افراد را در برابر افسردگی محافظت می‌کند.
یکی از جدیدترین تحقیقاتی که درباره قهوه و افسردگی انجام شده است نشان می‌دهد که نوشیدن ۴ فنجان قهوه در طول روز احتمال فکرکردن به خودکشی را در زنان کاهش می‌دهد اما در مردان چنین تأثیری ندارد.
اگر شما جزو افرادی هستید که صبح را تنها به امید نوشیدن قهوه آغاز می‌کنید احتمالاً از این نتایج اصلاً تعجب نکردید. اما پیش از اینکه برای درمان انواع اختلالات روحی برای خود و دیگران قهوه تجویز کنید مقاله را تا آخر بخوانید.
نوشیدنی‌ای که دیو درون را بیدار می‌کند!
یکی از دلایلی که دانشمندان را ترغیب به تحقیق عمیق‌تر روی عوارض قهوه و درک عمیق‌تر ارتباط آن با افسردگی کرده آن است که قهوه می‌تواند برخی از محرک‌های عصبی مثل دوپامین یا گاما – آمینوبوتریک اسید را مختل کند. در نتیجه ایجاد این اختلال در فعالیت دوپامین در بدن یا کاهش مقدار آن، افراد دچار بی‌انگیزگی می‌شوند و برای تأمین انرژی موردنیاز برای انجام فعالیت‌های روزانه به مصرف محرک‌هایی چون قهوه، چای یا سیگار روی می‌آورند. از سوی دیگر کاهش گاما – آمینوبوتریک افراد را پرخاشگر، بی‌قرار و مضطرب می‌کند و باعث می‌شود خود را بیشتر نقد کنند. این تحقیق برخلاف انتظار همه قهوه‌دوستان نشان می‌دهد که روی دیگر سکه شادابی و انرژی‌ای که نوشیدن قهوه می‌تواند به همراه بیاورد عوارضی است که بی‌شباهت به علائم افسردگی نیستند.
همان‌طور که حتماً تجربه کرده‌اید، مصرف زیاد قهوه کافئین‌دار می‌تواند اضطراب، سردرد، فشارخون بالا و تپش قلب ایجاد کند. کافئین تحریک‌پذیری افراد را افزایش می‌دهد و باعث افزایش استرس و بی‌خوابی می‌شود. چون مصرف کافئین بدن را به وضعیت آماده‌باش می‌برد تا با افزایش آدرنالین در مقابل خطرهای طبیعی مثل کوهی از کارهای عقب‌مانده از خود دفاع کند.
دانشمندانی که چندان قهوه دوست نیستند در صدد هستند تا ارتباط بین نوشیدن قهوه و افزایش افسردگی را با پژوهش‌های عمیق‌تر در این مورد نشان دهند. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۴ در ژورنال “مروری بر روان‌شناسی” منتشر شد نشان داد که مصرف قهوه می‌تواند افسردگی را در افرادی که از پیش به اختلالات خلقی مبتلا هستند، تشدید کند. این پژوهش حاکی از افزایش اضطراب با مصرف قهوه است. این علائم به‌ویژه در مادرانی که پس از زایمان افسردگی را تجربه می‌کنند یا افرادی که به حملات ترس یا پنیک اتک دچار هستند ظاهر می‌شود.
آیا باید برای ترک قهوه آماده شویم؟
بسیاری از افراد به دلایل مختلف، از منع پزشکی گرفته تا مدیریت خواب، سعی می‌کنند قهوه را از برنامه غذایی روزانه خود حذف کنند. از آنجایی که کافئین موجود در قهوه یک محرک است ترک کردن آن مثل محرک‌های دیگر می‌تواند باعث ایجاد عوارضی شود که بی‌شباهت به افسردگی و اضطراب نیستند.
وقتی یک فنجان قهوه می‌نوشیم، کافئین موجود در آن سیستم عصبی را تحریک می‌کند و به همین دلیل نتایج مطلوب مصرف قهوه را درک می‌کنیم. درعین‌حال این اثرات موقت هستند و مثل تمام محرک‌های دیگر با به پایان رسیدن بازه اثر‌گذاری آنها، شور و هیجان ایجاد شده هم کم‌کم ناپدید می‌شود. افرادی که دچار افسردگی هستند این تغییرات خلق‌وخو را شدیدتر تجربه می‌کنند؛ بنابراین اگر به دنبال این هستند که قهوه را به کل کنار بگذارند باید آن را طی چند مرحله انجام دهند.
در نهایت ...؟!
یکی از دلایل اینکه هر روز هفت میلیارد فنجان قهوه در جهان مصرف می‌شود آن است که با نوشیدن قهوه جهشی در انرژی خود احساس می‌کنیم که به ما کمک می‌کند فعالیت‌های روزمره را بهتر انجام دهیم. رعایت اندازه و کنترل مصرف قهوه برای افرادی که از پیش به افسردگی مبتلا هستند یا علائم آن را بروز می‌دهند از اهمیت بیشتری برخوردار است و بهتر است با مدیریت تعداد قهوه در طول روز یا جایگزین‌کردن بعضی از وعده‌ها با قهوه بدون کافئین اثرات مخرب آن را کنترل کرد.
در نهایت باید در نظر داشت با وجود خوش‌گواری این نوشیدنی و دلچسبی تغییراتی که در روحیه ما ایجاد می‌کند، زیاده‌روی در نوشیدن قهوه، مثل افراط در مصرف هر خوراکی یا آشامیدنی دیگر، می‌تواند اثرات مخربی روی سلامتی برجای بگذارد؛ بنابراین «اندازه نگه‌دار که اندازه نکوست».
