قهوه‌ساز سایفون، قهوه‌سازی از نسل سوم

قهوه‌ساز سایفون (siphon coffee maker یا vacuum coffee maker) از لحاظ ظاهری شبیه ابزارهای پیچیده آزمایشگاهی یا ابزارهای سحر و جادویی است که در کارتون‌ها مشاهده می‌کنیم. این قهوه‌ساز کمی ‌ظاهر جالب توجهی دارد و قهوه پیچیده و خوش طعمی‌ را تولید می‌کند. اما طرز کار قهوه ساز سایفون، به عنوان یک قهوه ساز نسل سوم، خیلی هم مانند ابزارهای آزمایشگاهی و یا حتی در حد ابزارهای سحر و جادو پیچیده نیست. در این مطلب قرار است بیشتر با دستگاه قهوه ساز سایفون، اجزا و عملکرد آن و همچنین مزایا و معایب استفاده از آن آشنا شویم.

تاریخچه قهوه‌ساز سایفون

دستگاه قهوه ساز سایفون برای اولین بار توسط لی آف برلین در دهه 1830 ثبت اختراع شد، اما تا سال 1840 به صورت تجاری به بازار عرضه نشده بود. در سال 1840، مادم واسیو فرانسوی با هدف ایجاد یک دستگاه قهوه ساز جدید با استفاده از فشار بخار آب از این ثبت اختراع استفاده کرده و آن را به صورت تجاری روانه بازار قهوه کرد.

از طراحی دستگاه قهوه سازی که مادام واسیو عرضه کرد مشخص بود که این قهوه ساز برای استفاده روی میز غذاخوری و در حضور مهمان طراحی و ساخته شده است.

یک پیشنهاد خواندنی: منظور از نسل یا موج اول دوم سوم قهوه چیست؟ 

بعد از موفقیت و محبوبیت اولیه این دستگاه در کشورهای اروپایی، سایفون در دهه 1900 در کشور آمریکا به عنوان قهوه ساز وکیوم “سیلکس” ثبت اختراع شد. در آمریکا، دو خواهر از ماساچوست با الهام گرفتن از دستگاه سایفون، قهوه سازی از جنس پیرکس مشابه سایفون ساخته، آن را در آمریکا ثبت اختراع کرده و به صورت تجاری تولید و عرضه کردند.

اما در آسیای شرقی خصوصا در ژاپن و تایوان، این ابزار دم‌آوری محبوبیت فوق العاده‌ای بدست آورد و شرکت تولید کننده ژاپنیِ انواع دستگاه‌های قهوه ساز ‌هاریو، دستگاه‌های سایفون فوق العاده‌ای را به بازار عرضه کرد.

امروزه، دو شرکت ژاپنی‌ هاریو و یاما بیشترین سهم بازار جهانی از فروش انواع قهوه سازها، خصوصا عرضه قهوه ساز سایفون را دارند.

قهوه ساز سایفون، از نسل سوم دم‌افزارهای تهیه قهوه است و قدمت آن به سال 1830 می‌رسد

انواع قهوه‌ساز سایفون

سایفون بر اساس منبع گرمایی (heater) به سه دسته، الکلی، گازی و الکتریکی تقسیم می‌شود که منبع گرمای الکتریکی، از آن جهت که مطمئن‌ترین روش است. با قیمت بالاتری نیز در بازار ارائه می‌شود.

اجزای قهوه‌ساز سایفون

دستگاه قهوه ساز سایفون از 5 قسمت مهم تشکیل شده است که از بالا به پایین عبارتند از:

1. محفظه مخصوص پودر قهوه که یک محفظه شیشه‌ای لوله‌دار است.
2. فیلتر
3. پایه نگهدارنده دو محفظه اصلی
4. محفظه شیشه‌ای آب که در قسمت زیرین قرار می‌گیرد و همراه با یک لوله به محفظه بالایی متصل می‌شود.
5. منبع حرارت

طرز کار قهوه ساز سایفون

دستگاه وکیوم یا سایفون از دو قسمت ساخته شده است که در طی فرآیند فشار بخار و وکیوم، در قسمت پایینی آب ریخته می‌شود تا در قسمت بالایی قهوه تولید شود. دستگاه قهوه ساز سایفون با خنک کردن و گرم کردن بخار آب از بخش زیرین، انتقال آن به بخش بالایی و بازگشت دوباره آن به عنوان قهوه دم کشیده به بخش زیرین کار می‌کند.

در واقع این روش یک سیستم غوطه‌وری* کامل است که از یک منبع حرارت مداوم برای ایجاد فشار داخلی آب و انتقال آن به قسمت بالایی استفاده می‌کند. در این روش، آب هرگز به درجه جوش نمی‌رسد و همین موضوع باعث از دست رفتن طعم‌های مشخص در قهوه نمی‌شود. در واقع، میزان حرارت در کل فرآیند دم کشیدن قهوه به صورت ثابت باقی می‌ماند. (*روش غوطه‌وری یکی از متدهای دم‌آوری قهوه است.)

در دستگاه قهوه ساز سایفون، قسمت زیرین با آب و قسمت بالایی با پودر قهوه پر می‌شود (با نسبت 16:1 یا 28 گرم قهوه و 300 تا 400 گرم آب) و روی حرارت مستمر قرار می‌گیرد. این حرارت مستمر باعث افزایش بخار آب در قسمت زیرین و انتقال تدریجی آن به قسمت بالایی می‌شود. قسمت بالایی قهوه‌ساز با پودر قهوه پر شده است و طی این فرآیند وکیوم، آب با دانه‌های قهوه ترکیب شده و پس از عبور از فیلتر، قهوه تولید شده دوباره به قسمت زیرین بر می‌گردد. در نهایتِ ماجرا، شما پس از گذشت 3 تا 5 دقیقه یک قهوه قوی و مناسب خواهید داشت. چنانچه مایل هستید با جزئیات بیشتری در مورد دم‌آوری قهوه با سایفون بدانید این مقاله را مطالعه نمایید.

قهوه ساز سایفون در چند مرحله بسیار ساده انجام می‌شود که نیاز به اندکی تمرین و مهارت دارد

مزایای استفاده از سایفون برای تهیه قهوه

استفاده از ابزار دم‌آوری سایفون برای تهیه قهوه مزایایی خوبی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• امکان استفاده از فیلترهای پارچه‌ای که می‌توان چندین بار آن‌ها را استفاده کرد.
• کاربر با توجه به انتظارش از طعم قهوه نهایی، زمان دم‌آوری و دمای دستگاه را کنترل می‌کند.
• با استفاده از سایفون، پودر قهوه به طور کامل و یکنواخت اشباع می‌شود.
• دستگاه سایفون جذابیت ظاهری و عطری دارد و به عنوان یک آیتم تزئینی در خانه یا بر روی میز غذاخوری هنگام پذیرایی از مهمان قهوه را سرو کرد.
• درست کردن قهوه با سایفون یک تجربه متفاوت به شمار می‌رود. استفاده از این ابزار شبیه کار در آزمایشگاه است و حس متفاوتی از درست کردن یک قهوه در منزل را به شما می‌دهد.
• در نهایت، قهوه سایفون طعم و عطر بی‌نظیری دارد چرا که این دستگاه بر اثر فشار وکیوم طعم و عطر خوبی استخراج می‌کند.

معایب استفاده از سایفون برای تهیه قهوه

هر روش و ابزاری بدون ایراد و مشکل نیست. به همین ترتیب استفاده از دستگاه سایفون برای تهیه قهوه معایبی دارد که در زیر بررسی می‌کنید:

• به دلیل داشتن محفظه شیشه‌ای، محتویات قهوه یا آب خیلی زود خنک می‌شود .
• زمان زیادی برای جدا کردن، تمیز کردن و سرهم کردن اجزای دستگاه بعد از دم‌آوری قهوه صرف می‌شود.
• اکثر دستگاه‌ها منبع حرارت آزادی دارند که ممکن است دردسرساز یا خطرناک باشد. البته در مدل‌های گران قیمت‌تر، منبع حرارت ‌هالوژنی به کار می‌رود که ایمن‌تر است.
• این روش دم‌آوری تقریبا زمان‌بر است چرا که شما باید زمانی را به گرم شدن آب و دم کشیدن قهوه اختصاص دهید.
• استفاده از این دستگاه پیچیدگی خاص خودش را دارد و ممکن است برای افراد مبتدی مشکل‌ساز باشد.
• ممکن است این دستگاه فضای بیشتری را نسبت به خیلی از ابزارهای دم‌آوری قهوه دیگر در آشپزخانه اشغال کند.

یک پیشنهاد خواندنی: چک‌لیست نکات مهم هنگام انتخاب قهوه‌ساز سایفون (معرفی چند برند معتبر)

قهوه مناسب برای قهوه‌ساز سایفون

به صورت کلی توصیه می‌شود که از قهوه‌های آسیاب ریز با رست مدیوم در روش قهوه ساز سایفون استفاده کنید. برای دم‌آوری با سایفون، استفاده از قهوه‌های برزیلی، اتیوپیایی، کلمبیایی و کاستاریکایی توصیه می‌شود. برای خرید قهوه تکخاستگاه برای سایفون، از طریق فروشگاه ایتنرنتی بن‌مانو اقدام کنید.

و در پایان

درست است که دم‌آوری قهوه با ابزارهای قدیمی حال و هوای خاص خود را دارد، اما با توجه به تخصصی شدن فضای قهوه و پیشرفت دنیای ابزارهای دم‌آوری، قهوه‌سازهای جدیدی مانند سایفون در بازار محبوبیت خاصی پیدا کرده‌اند. ناگفته نماند که این ابزارها ضمن این که قهوه را در زمان کوتاهی آماده می‌کنند با بهبود روش استخراج قهوه، طعم و کیفیتِ این نوشیدنی را بهبود بخشیده‌اند. این خاصیت قهوه ساز های نسل سوم است: راحتی بیشتر همزمان با کیفیت بهتر!