قهوه تک خاستگاه چیست و چه تفاوتی با قهوه ترکیبی دارد؟

قهوه تک خاستگاه یا سینگل اوریجین یک گزینه عالی برای خاص پسندها است. اگر قهوه دوست شما در زندگی است، احتمالا قهوه‌های ترکیبی پاسخگو نیاز شما است. اما اگر حس می‌کنید که برای ادامه زندگی به طعم خاصی از قهوه وابسته هستید، قهوه‌های سینگل اوریجین برای شماست! قهوه سینگل اوریجین چیست و چرا افراد خاص پسند در به در دنبال این نوع قهوه هستند؟ امروز قرار است به این سوال‌ها و موارد مشابه در مورد قهوه تک‌خاستگاه پاسخ دهیم.

منظور از قهوه تک خاستگاه چیست؟

قهوه تک خاستگاه (تک منشا) یا سینگل اوریجین نوعی از قهوه است که در یک منطقه خاص رشد می‌کند. بنابراین، این قهوه را می‌توان تا یک مزرعه، کشاورز، تولیدکننده، محصول، منطقه و یا کشور خاص ردیابی کرد.

با توجه به میزان دقت در تعیین خاستگاه اصلی آن‌ها، این نوع قهوه را به نام‌های دیگری هم می‌شناسند:

قهوه منطقه خاص: به این نکته اشاره دارد که دانه‌های قهوه موردنظر از یک منطقه جغرافیایی خاص به‌دست آمده است و با توجه به آب و هوا و خصوصیت‌های خاص آن منطقه، طعم و عطر و مشخصات کلی منحصر به فردی دارد.

قهوه مخصوص منطقه خاص: این اصطلاح به دانه‌های قهوه‌ای اشاره می‌کند که از یک منطقه خاص در یک کشور آمده است. واضح است که طعم این قهوه از محیط زیست، شرایط آب و هوایی اطراف و ویژگی‌های خاص آن منطقه تاثیر می‌پذیرد.

قهوه ایالتی: به قهوه‌ای که در ایالت یا مزارع خاصی رشد کرده است مربوط می‌شود. عموما این قهوه از یک مزرعه بزرگ یا تعدادی از مزارع در یک محل خاص برداشت می‌شود.

قهوه تک ایالتی: همانند قهوه ایالتی به دانه‌های قهوه‌ای که از یک مزرعه یا ایالت بدست بیاید قهوه تک ایالتی می‌گویند. این قهوه دارای قابلیت ردیابی و ویژگی‌های خاص منطقه‌ای است.

قهوه تک مزرعه (Single Farm): این قهوه نتیجه روش‌های کشاورزی در یک مزرعه خاص است که همه ویژگی‌های مزرعه و تلاش‌های آن تولید کننده خاص آن را شامل می‌شود.

قهوه میکرولات (microlot) یا اسمال لات: قهوه میکرولات در مقدار کم و جدا از محصول اصلی برداشت و فرآوری می‌شود. قهوه‌های میکرولات عمدتا به دلیل طعم خاص و مقدار کم آن طرفداران خاص خود را دارد.

ویژگی‌های منحصربه‌فرد قهوه‌ سینگل اوریجین

قهوه در کشورهای متعددی از جمله برزیل، ویتنام، اتیوپی، هُندوراس، برزیل، کلمبیا و پرو، اندونزی، هند، مکزیک و… تولید می‌شود. همه می‌دانیم که ویژگی‌های جغرافیایی و روش‌های کشت قهوه در کشورهای مختلف تاثیر بسیار زیادی در طعم قهوه دارد. در جدول زیر، سعی کرده‌ایم تفاوت قهوه سینگل اوریجین از خاستگاه‌ها متفاوت را بررسی و مقایسه کنیم:

البته هر کدام از این قهوه‌های سینگل اوریجین، در کیفیت‌های متنوعی به دست می‌آید که توضیح هر کدام از آن به صورت جداگانه در بحث این مقاله نمی‌گنجد.

یک پیشنهاد خواندنی: آموزش دم کردن قهوه با سایفون

تفاوت قهوه سینگل اوریجین با قهوه‌ معمولی چیست؟

قهوه تک خاستگاه از یک منطقه مشخص آمده است در حالی که قهوه ترکیبی از دانه‌های قهوه در مناطق مختلف ترکیب و بِلند شده است تا طعم خاصی را ایجاد کند. اما در قهوه سینگل اوریجین، برای حفظ طعم و عطر قهوه یک محل یا مزرعه خاص با سایر قهوه‌ها ترکیب نمی‌شوند.

قهوه تک خاستگاه با قهوه‌های ترکیبی از چند جنبه تفاوت دارد:

پروفایل طعم:

قهوه‌های سینگل اوریجین طعم قوی‌تر وعجیب‌تری در مقایسه با قهوه‌های ترکیبی دارد و از آن‌جایی که از یک مبدا خاص می‌آید، طعم اصیل و بدون تغییری خواهد داشت. از طرف دیگر، در قهوه‌های ترکیبی، افراد حرفه‌ای عناصر مختلف طعم از دانه‌های مختلف را با هم ترکیب می‌کنند. همین موضوع باعث می‌شود که طعم قهوه متعادل‌تری به‌دست بیاید.

خلوص قهوه:

مشخص است که قهوه تک خاستگاه کیفیت بالا و خلوص بیشتری دارد، اما قهوه‌های ترکیبی از عناصر مختلفی ترکیب شده است.

ثبات طعم:

قهوه‌های ترکیبی، همان‌طور که از نامش پیداست، ترکیبی از طعم‌های مختلف را در فنجان درست می‌کند. زمانی که قهوه ترکیبی تهیه می‌کنید، 100درصد مطمئن باشید زمان خرید مجدد قهوه، دقیقا همان طعم قبلی را در فنجان‌تان تجربه می‌کنید. اما چون این نوع قهوه از یک کشور، منطقه، محله و یا حتی مزرعه خاص به‌دست می‌آید و قابلیت ردیابی آن وجود دارد، پس گزینه مناسبی برای طرفداران سرسخت قهوه است.

قابلیت ردیابی مبدا:

معمولا روی بسته‌های قهوه سینگل اوریجین، روش‌های ردیابی مبدا قهوه ذکر شده است و با رهگیری آن مطمئن شوید که دانه‌های قهوه‌ای که قرار است دم کنید از کدام کشور، منطقه یا حتی مزرعه می‌آید. اما امکان رهگیری مبدا در قهوه‌های ترکیبی وجود ندارد، چون قهوه‌های متفاوت را با هم مخلوط کرده‌اند.

از تفاوت های عمده قهوه تک خاستگاه با قهوه معمولی در قابل دسترس بودن اطلاعات مبدا آن است

قهوه تک خاستگاه چه ارتباطی با قهوه تخصصی (اسپشیالیتی) دارد؟

شاید این سوال کمی‌عجیب برسد اما خوب گاهی ممکن است دسته‌بندی‌های قهوه را با هم قاطی کنیم. اگر این سوال برای شما پیش آمده است که قهوه اسپشیالیتی چه تفاوتی با قهوه سینگل اوریجین دارد، پس نیاز است تعریف قهوه اسپشیالیتی را دوباره مرور کنیم:

“قهوه تخصصی به قهوه‌ای می‌گویند که توسط انجمن قهوه تخصصی آمریکا (SCAA) یا موسسه کیفیت سنجی قهوه (CQI) در یک مقیاس صفر تا صدی رتبه بالای 80 را به‌دست می‌آورد.” اگر هنوز در این مورد سردرگم هستید به شما پیشنهاد می‌کنم که حتما مطلب “قهوه تخصصی چیست و چرا از قهوه معمولی گران‌تر است؟“ را بخوانید. بعد از خواندن این مطلب متوجه می‌شوید که این سوال کاملا به دسته‌بندی متفاوتی از قهوه‌ها اشاره دارد.

با توجه به تعریف قهوه تخصصی، متوجه می‌شویم که با توجه به معیارهای کیفیت‌سنجی قهوه تخصصی برخی قهوه‌های سینگل اوریجین، زیرمجموعه قهوه اسپیشالیتی قرار بگیرد (یا نگیرد). اگر قهوه سینگل اوریجین موردنظر، براساس استاندارهای SCAA را به 80 به بالا را کسب کند، به عنوان قهوه تخصصی شناخته می‌شود. اگر قهوه سینگل اوریجین در دسته قهوه‌های تک خاستگاه اسپیشالیتی نباشد، پس زیرمجموعه قهوه‌های تک‌خاستگاه تجاری قرار دارد.

بهترین روش‌ رست و دم کردن قهوه تک‌خاستگاه

روش رست قهوه‌های تک‌خاستگاه با قهوه‌های ترکیبی تفاوت چندانی ندارد. فقط به خاطر قیمت بالا و محدودیت موجودی این قهوه بهتر است رست کردن آن را به افراد حرفه‌ای بسپاریم. اما اگر می‌خواهید این قهوه را در خانه رست کنید، ایرادی ندارد ولی قبلا حتما با روش‌های رست قهوه در منزل آشنایی کافی پیدا کنید تا دانه‌های قهوه را نسوزانید!

روش رست قهوه تک‌خاستگاه با قهوه‌ ترکیبی تفاوتی ندارد اما نحوه دم‌آوری آن به نوع رست آن بستگی دارد

اما برای دم‌آوری قهوه تک‌خاستگاه از ابزارهای مختلفی استفاده می‌کنیم. اما نکته این‌جاست از کدام ابزار برای دم‌آوری این قهوه گران‌قیمت و باارزش استفاده کنیم تا بتوانیم طعم و عطر بهتری از آن استخراج کنیم؟

بهترین روش دم‌آوری قهوه سینگل اوریجین با رست روشن:

استفاده از ابزار دم‌آوری دستی مانند کمکس یا پوراور اتوماتیک مانند وکیوم‌پات است. اگر هنگام دم‌آوری قهوه تک‌خاستگاه به دمای آب، تکنیک صحیح دم‌آوری و دستورالعمل صحیح آن دقت کنید، یک قهوه بی‌نظیر خواهد داشت.

کمکس یا پوراور اتوماتیک بهترین ابزار دم‌آوری قهوه تک‌خاستگاه با رست روشن هستند

بهترین روش دم‌آوری قهوه سینگل اوریجین با رست تیره:

برای رست تیره این قهوه بهتر است که از روش دم‌آوری قهوه با فرنچ‌پرس استقاده کنیم. یک خبر خوب برای طرفداران قهوه سرددم این است یکی از روش‌های بهینه دم‌آوری قهوه‌های سینگل اوریجین همین روش کلدبرو است. استفاده از این روش دم‌آوری، عطر و طعم خوبی از قهوه استخراج می‌کند.

دم‌آوری قهوه سینگل اوریجین با دستگاه اسپرسو، گزینه خوبی است. برای این‌کار، مطمئن شوید که از مقدار مناسبی پودر قهوه استفاده می‌کنید. اگر اطلاعات کمی‌ در مورد روش‌های دم‌آوری قهوه دارید، حتما مقاله ” آشنایی با متدهای تهیه قهوه دمی” را با دقت بررسی کنید تا بتوانید عطر و طعم این قهوه فوق‌العاده را استخراج کنید.

طعم خاص و قوی قهوه‌های تک خاستگاه باعث می‌شود که برای دم‌آوری نوشیدنی‌های بر پایه شیر مناسب نباشند. بنابراین، به فکر دم‌آوری لاته و کاپوچینو با این نوع قهوه‌ها نباشید. به خاطر داشته باشید که میزان رست و دم‌آوری قهوه تک‌خاستگاه بر طعم و عطر آن موثر است. بنابراین، این‌کار را به حرفه‌ای‌ها بسپارید یا آماده باشید که در این مسیر با آزمون و خطا، رسپی صحیح دم‌آوری و رست این قهوه را تمرین کنید.

یکی از بهترین روش های تهیه قهوه کلدبرو، با قهوه تک خاستگاه با رست تیره است

علت محبوبیت قهوه تک‌خاستگاه چیست؟