ترک‌ها نیز مانند ما ایرانی‌ها، نوشیدن قهوه و چای را بهانه‌ای برای دورهمی‌ها می‌دانند و در قهوه‌خانه‌ها به نوشیدن قهوه و گفتگو مشغول می‌شوند. فرهنگ قهوه نوشی در ترکیه، بیش از یک عادت روزانه است و جزئی از هویت فرهنگی و اجتماعی این کشور محسوب می‌شود. ریشه‌های این فرهنگ به دوران عثمانی در قرن ۱۵ و ۱۶ میلادی باز می‌گردد، جایی که قهوه ترک به‌سرعت محبوبیت پیدا کرد. این نوع قهوه با روش خاصی تهیه می‌شود که شامل آسیاب ریز دانه‌ها و دم‌آوری آن‌ در آب است که معمولاً در فنجان‌های کوچک با کف غلیظ سرو می‌شود.

همچنین قهوه‌خانه‌ها در ترکیه بیش از مکانی برای نوشیدن قهوه، به‌عنوان محلی فرهنگی و اجتماعی ایفای نقش می‌کنند که در آن‌ها مردم برای دورهمی، گفتگو، بازی‌های سنتی و شنیدن داستان‌ها جمع می‌شوند. این قهوه‌خانه‌ها نمادی از هویت و زندگی اجتماعی در ترکیه هستند و قهوه در آن‌ها به‌عنوان بخشی از سنت‌های قدیمی و فرصتی برای اشتراک لحظات معنادار مطرح می‌شود.

اهمیت فرهنگی قهوه ترک در جهان

قهوه ترک بیشتر از یک نوشیدنی، نمادی از فرهنگ و اصالت ترکیه است و تأثیری عمیق بر فرهنگ جهانی قهوه گذاشته است. این نوع قهوه که با دانه‌های ریز آسیاب‌شده با آب در جزوه، به دقت تهیه می‌شود به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین شیوه‌های دم‌آوری قهوه شناخته شده و به مرور به بخشی از سنت و آداب روزمره مردم ترکیه تبدیل شده است.

اهمیت فرهنگی قهوه ترک

نماد مهمان‌نوازی: در فرهنگ ترکیه، سرو قهوه ترک به مهمان‌ها یک سنت قدیمی و نشان‌دهنده مهمان‌نوازی و احترام است. قهوه ترک معمولاً در جلسات دوستانه، مراسم خواستگاری و دیگر مناسبت‌های مهم به‌عنوان بخشی از پذیرایی سرو می‌شود.

آداب و رسوم: نحوه دم کردن و سرو قهوه ترک، آداب و رسوم خاص خود را دارد که شامل استفاده از ظروف سنتی و دعوت از مهمان‌ها برای به اشتراک گذاشتن این تجربه است. همچنین، فال قهوه که شامل خواندن آینده از طریق باقی‌مانده‌های قهوه در فنجان است، بخشی از سنت قهوه ترک محسوب می‌شود.

میراث فرهنگی: یونسکو قهوه ترک را به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی ناملموس جهانی به رسمیت شناخته است که نشان‌دهنده اهمیت فرهنگی و تاریخی آن در سطح جهانی است.

تأثیر قهوه ترک بر فرهنگ جهانی قهوه

قهوه ترک تأثیر قابل توجهی بر فرهنگ قهوه در سراسر جهان گذاشته است. این شیوه دم‌آوری قهوه به‌عنوان یک هنر و صنعت در نقاط مختلف جهان مورد تحسین قرار گرفته و به بخشی از منوی کافه‌ها و رستوران‌ها تبدیل شده است. قهوه ترک به عنوان پلی بین گذشته و حال عمل کرده و نشان‌دهنده این است که چگونه یک نوشیدنی فراتر از مرزهای جغرافیایی، فرهنگ‌ها را به هم نزدیک و ارتباط برقرار می‌کند. در نتیجه، قهوه ترک نه‌تنها به عنوان نمادی از ترکیه، بلکه به عنوان عنصری مهم در فرهنگ جهانی قهوه به‌شمار می‌رود که تأثیرات آن در مهمان‌نوازی، سنت‌ها و آداب و رسوم قابل مشاهده است.

سبک‌های سنتی قهوه ترک

فرهنگ قهوه ترک،که بخشی جدایی‌ناپذیر از تاریخ و فرهنگ ترکیه است، اصطلاحات خاصی برای نحوه سفارش دادن قهوه بر اساس میزان شیرینی دارد. به عنوان مثال، قهوه‌ بدون شکر “ساده” شناخته می‌شود در حالی که قهوه با کمی شکر به “az şekerli” و قهوه با شکر متوسط به “orta şekerli” یا “orta” و قهوه شیرین به “çok şekerli” معروف است.

این قهوه‌ها بیشتر مواقع با تنقلات کوچک و شیرینی مانند لوکوم (Turkish delight) سرو می‌شوند و گاهی با افزودنی‌هایی مانند هل، مستیک، سالپ یا عنبر برای طعم‌دهی به آنها اضافه می‌شود. علاوه‌بر نام‌های مختلف براساس شیرینی، در کشورهای مختلف و حتی در مناطق سابق امپراتوری عثمانی، تحت عناوین مختلفی خطاب می‌شود. برای مثال، در بوسنی و هرزگوین قهوه ترک به “قهوه بوسنیایی” معروف است و کمی متفاوت از قهوه ترکیه‌ای تهیه می‌شود. در یونان به‌دلیل تنش‌های سیاسی با ترکیه، قهوه ترک به “قهوه یونانی” تغییر نام داده است. در جمهوری چکسلواکی به آن “turecká káva” یا “turek” گفته می‌شود، که اغلب در خانه‌ها درست می‌شود. سفارش دادن قهوه، نشان‌دهنده تأثیر عمیق و گسترده‌ای است که قهوه ترک در فرهنگ‌های مختلف داشته و همچنان به عنوان یک جزء مهم در مراسم‌ها و گردهمایی‌های اجتماعی به کار می‌رود.

عادات نوشیدن قهوه در فرهنگ ترکیه

نوشیدن قهوه در فرهنگ ترکیه، بسیار بیشتر از یک سنت است. در واقع یک تجربه اجتماعی و پر از معناست. قهوه ترک معمولاً در فنجان‌های کوچک و با کف غلیظ سرو می‌شود. زمان نوشیدن قهوه، لحظه‌ای برای تعامل، گفتگو و لذت بردن از همنشینی است. قهوه‌خانه‌ها به‌عنوان مکانی اجتماعی عمل می‌کنند که در آنها مردم برای بحث و تبادل نظر جمع می‌شوند. به طور سنتی، قهوه با قند و گاهی با افزودنی‌هایی دیگر تهیه می‌شود. همچنین، رسم است که پس از نوشیدن قهوه از باقی‌مانده تفاله قهوه در فنجان فال بگیرند.

یک پیشنهاد خواندنی: با فرهنگ قهوه‌نوشی در یزد آشنا شوید

محبوب ترین نوشیدنی‌های قهوه در ترکیه

از آن‌جایی که در ترکیه فرهنگ قهوه بسیار مهم است، چندین نوع قهوه به‌عنوان نوشیدنی‌های محبوب وجود دارد. این نوشیدنی‌ها با تکنیک‌های مختلف و از دانه‌های متنوع قهوه تهیه می‌شوند که هرکدام طعم و مزه‌ای منحصر‌به‌فرد دارند:

قهوه ترک (Turkish Coffee):

قهوه ترک، که اغلب فقط با نام “قهوه” در ترکیه شناخته می‌شود، با دانه‌های بسیار ریز آسیاب شده و بدون فیلتر تهیه می‌شود. این قهوه معمولاً در یک ظرف مسی کوچک به نام “cezve” دم می‌شود. نوشیدنی نهایی، کف غلیظ و مزه‌ای قوی دارد و گاهی با شکر، افزودنی‌هایی مانند هلریال دارچین یا بدون هیچ‌کدام سرو می‌شود. در این مقاله درباره ویژگی‌های قهوه ترک، خواص و انواعش، میزان ساب دانه قهوه و نحوه سرو آن بیشتر بخوانید.

قهوه دیبک (Dibek Coffee):

دیبک نوعی قهوه سنتی است که با دانه‌هایی که کمی درشت‌تر از دانه‌های قهوه ترک است، تهیه می‌شود. این نوع قهوه برای دستیابی به طعمی ملایم‌تر و کرمی‌تر، به آرامی دم‌آوری می‌شود. قهوه دیبک معمولاً با افزودنی‌هایی مانند مستیک یا سالپ برای ایجاد عطر و طعم بیشتر مخلوط می‌شود.

قهوه مننگیچ (Menengiç Coffee):

این نوع قهوه از دانه‌های درخت Pistacia terebinthus که به پسته وحشی معروف است، تهیه می‌شود. مننگیچ طعمی متفاوت با قهوه سنتی دارد و کمی مزه‌ پسته می‌دهد. این نوشیدنی در بین کسانی که به‌دنبال طعمی متفاوت از قهوه هستند، محبوب است.

قهوه سلجوقی (Seljuk Coffee):

این نوع قهوه اشاره‌ای به دوران سلجوقیان در تاریخ ترکیه دارد و نوع بسیار قوی‌تر و غلیظ‌تر است. از آنجا که قهوه سلجوقی با دانه‌هایی دم می‌شود که برای مدت طولانی‌تری برشته شده‌اند، طعمی بسیار تیره و تند دارد و گاهی با ادویه‌هایی مانند زنجبیل یا فلفل سیاه سرو می‌شود.

دم‌آوری قهوه بر روی شن، زغال یا خاک

روش‌های مختلفی که برای تهیه قهوه ترکیه استفاده می‌شود، بر روی شن، زغال یا بر روی خاک است. همانطور که حدس می‌زنید روش پخت آن روی طعم تاثیرگذار است. اگرچه دم‌آوری روی شن سنتی‌تر است. ممکن است هر سه مدل‌ را در ترکیه ببینید اما امروزه در خانه‌ها آن را فقط بر روی اجاق گاز معمولی درست می‌کنند.

این نوشیدنی‌ها نه تنها بیانگر تنوع غنی در تهیه و مصرف قهوه در ترکیه هستند، بلکه نشان‌دهنده‌ی عمق تاریخی و اهمیت فرهنگی قهوه در این کشور است. هر یک از این نوع قهوه‌ها با روش‌های خاص و در موقعیت‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند و می‌توانند تجربیات متفاوتی را برای علاقه‌مندان به قهوه فراهم آورند.

و در آخر

نوشیدن قهوه در ترکیه تنها به خوردن یک نوشیدنی محبوب خلاصه نمی‌شود؛ بلکه به عنوان یک فعالیت اجتماعی، همراه با گفتگو و دورهمی دوستان و خانواده، اهمیت بسیاری دارد. قهوه‌خانه‌ها و کافه‌ها مکان‌های محبوبی برای این موضوع هستند، جایی که مردم می‌توانند دور هم جمع شوند، قهوه نوشیده و ساعاتی را به تفریح و تبادل افکار بپردازند. از میان نوشیدنی‌های قهوه، قهوه ترک به دلیل سابقه‌ی طولانی و جایگاه خاصش در میان مراسم و جمع‌های دوستانه، نمادی از هویت فرهنگی ترکیه شناخته شده است. پیشنهاد می‌کنیم با خرید پودر قهوه ترک، این قهوه خوشمزه را تست کنید و در میان فرهنگ ترکیه غرق شوید و لذت ببرید.