چه آبی برای دم کردن قهوه مناسب است؟

اخیرا صحبت‌های زیادی در مورد آبی که برای تهیه قهوه استفاده ‌می‌کنیم مطرح ‌می‌شود. شاید قبلا این موضوع فقط دغدغه ذهنی باریستا‌ها و افراد حرفه‌ای در صنعت قهوه بود، اما امروز تبدیل به موضوع مهمی ‌در بین اکثر دوست‌داران قهوه شده است که بیشتر در خانه و برای خودشان قهوه درست ‌می‌کنند. اما چرا توجه به آب مورد استفاده در قهوه اهمیت دارد؟

خوب، آب یکی از مهم‌ترین مواد لازم و در واقع حل‌کننده قهوه است و حدود 98% فنجان قهوه شما را آب تشکیل داده است. پس باید توجه زیادی به کیفیت آن هنگام درست کردن قهوه با استفاده از هر روش و ابزاری داشت. به عنوان مثال، دم کردن یک نوع قهوه تخصصی با آب معدنی طعم متفاوتی نسبت به دم کردن قهوه با آب شیر خواهد داشت. در این مقاله به موضوع آب ایده‌آل برای دم‌آوری قهوه ‌می‌پردازیم و بررسی ‌می‌کنیم که آب قهوه باید چه خصوصیاتی داشته باشد.

آب سخت و نرم یعنی چه؟

سختی یا نر‌می ‌آب به تمرکز یون‌ها خصوصا کلسیم و منیزیم موجود در آب بر‌می‌گردد. هرچه ‌میزان تمرکز این مواد معدنی در آب کمتر باشد، آب نرم‌تر است. ‌میزان سختی آب را بر اساس میزان ذرات در هر ‌میلیون (ppm) یا به ازای ‌میلی‌گرم در هر لیتر ‌می‌سنجند. دو ابزار مهم برای سنجش میزان سختی آب وجود دارد:

• آزمون تیتراسیون
• دستگاه سنجش الکترونیکی

حالا که آب سخت و نرم و نحوه سنجش آن را شناختید، بهتر است که برویم سر اصل مطلب! می‌خواهیم بررسی کنیم که استفاده از آب سخت برای درست کردن قهوه چه مضراتی برای دستگاه قهوه‌ساز و سلامتی ما دارد؟

مضرات استفاده از آب سخت برای دستگاه قهوه‌ساز چیست؟

استفاده از آب سخت باعث تشکیل رسوبات معدنی در مجرا‌های انتقال آبِ دستگاه قهوه‌ساز ‌می‌شود، و در نتیجه عملیات‌های گرمایشی، تبخیر و جریان آب درون دستگاه دچار مشکل ‌می‌شود. از جمله مهم‌ترین مشکلات استفاده از آب سخت برای دم‌آوری قهوه را ‌می‌توان به کاهش عملکرد دستگاه، افزایش زمان گرمایش آب در دستگاه و در نتیجه کاهش عمر مفید دستگاه اشاره کرد.

استفاده از آب سخت برای سلامتی انسان چه ضرری دارد؟

علاوه بر اینکه استفاده آب سخت برای سلامت دستگاه قهوه ساز شما مضر است، برای سلامتی خود شما هم ضرر دارد. از مهم‌ترین اثرات جانبی و ضرر‌های محتمل استفاده از آب سخت برای سلامتی انسان ‌می‌توان به خشکی پوست، مو و تشکیل رسوبات در اندام‌های داخلی مانند کلیه و بروز مشکلات کلیوی اشاره کرد.

حالا که متوجه اهمیت تنظیم سختی آب برای درست کردن قهوه شدید، این سوال پیش ‌می‌آید که:

 میزان سختی آب برای دم کردن قهوه باید چقدر باشد؟

استفاده از آب سخت برای درست کردن قهوه به دلیل داشتن مواد معدنی زیاد طعم قهوه را تحت‌تاثیر قرار ‌می‌دهد. در واقع بر اساس استاندارد‌های انجمن تخصصی قهوه، سختی آب برای تهیه قهوه خوب باید بین 50 تا 175 ppm باشد. این ‌میزان ایده‌آل‌ترین رنج سختی آب برای تهیه قهوه است.

دقت کنید که آبِ خیلی نرم هم همان تاثیر آب سخت در از بین بردن طعم و کیفیت قهوه را دارد!

حالا که میزان سختی مناسب برای تهیه قهوه را ‌می‌دانیم، این سوال پیش ‌می‌آید که آیا بهتر است برای دم‌آوری قهوه از آب شیر استفاده کنیم یا آب معدنی؟ آیا فیلتر‌ها، تقطیر کننده‌ها و افزودنی‌های آب تاثیری در طعم و کیفیت قهوه دارند؟

یک پیشنهاد خواندنی: دم‌آوری قهوه با آب قلیایی چگونه است؟

برای تهیه قهوه از آب شیر استفاده کنیم یا آب معدنی؟

خیلی نمی‌توان به آب شیر برای تهیه قهوه اعتماد کرد. باید دقت کنید که آب شیر در مناطق مختلف دارای ‌میز‌ان سختی، کُلُر و کیفیت متفاوتی است. علاوه بر این، این مقادیر در بازه‌های زمانی مختلف (در همان منطقه) هم ممکن است تغییر داشته باشد. از طرف دیگر، بعضی افراد فکر ‌می‌کنند که استفاده از آب معدنی برای درست کردن قهوه بهتر است. اما این لزوما به دلیل تعادل در سختی آب نیست. آب معدنیِ بطری تمیز‌ و بدون کلر است اما میزان سختی آب آن ‌می‌تواند خیلی بالا و یا خیلی پایین باشد. برای استفاده از آب معدنی، باید سختی آب معدنی در برند‌های مختلف را بررسی کنید. معمولا سختی آب را با TDS یا PPM به ازای ‌میلی‌گرم در لیتر بر روی بطری درج ‌می‌کنند. البته دقت کنید که استفاده مداوم از آب معدنی برای درست کردن قهوه ‌می‌تواند هزینه‌های شما را به مقدار زیادی افزایش دهد.

نحوه بهینه کردن آب مناسب برای دم‌آوری قهوه

بنابراین اگر قرار باشد از آب شیر و آب معدنی استفاده نکنیم، پس چه کار کنیم؟

استفاده از دستگاه تصفیه خانگی آب

یک گزینه مناسب، استفاده از دستگاه تصفیه خانگی آب است که امروزه در بسیاری از خانه‌ها پیدا ‌می‌شوند. دستگاه‌های تصفیه آب تقریبا همه عناصر خوب و بد آب را حذف ‌می‌کند. البته بعضی از دستگاه‌های تصفیه که به اسمز معکوس مجهز هستند، مواد معدنی خوب را دوباره به آب بر‌می‌گردانند.

آب اسمزِ معکوس، بهترین آب برای درست کردن قهوه و اسپرسو است چون ‌میزان سختی معینی دارد و قلیایی است.  جالب است بدانید که برای درست کردن اسپرسو هم آب باید ویژگی‌های خاصی از نظر ‌میزان Ph، سختی و غیره داشته باشد. ویژگی‌های آب مناسب برای دستگاه اسپرسوساز را بهتر است قبل از اقدام به تهیه قهوه اسپرسو مطالعه کنید.

استفاده از فیلتر در مسیر آب شیر

با قرار دادن فیلتر تصفیه در مسیر شیر آب شهری ‌می‌توانید بخش زیادی از ناخالصی‌ها و محتویات معدنی آن را جدا کنید. البته کارآیی این فیلتر‌ها به اندازه دستگاه‌های تصفیه آب نیستند، اما باز هم تا حدود زیادی ناخالصی آب را از آن جدا ‌می‌کنند.

استفاده از پیچر فیلتر آب

اگر سختی آب شهری شما کمتر از 200 TDS است، این پیچر‌ها  به شما کمک کند. دقت کنید که این گزینه برای استفاده در مناطقی که سختی آب بیشتری دارند مناسب نیستند.

استفاده از فرمول‌های از پیش آماده آب نسل سوم

این کپسول‌های ساشه‌ای که هر یک عدد آن برای 3.5 لیتر آب استفاده ‌می‌شود، بهترین گزینه برای تهیه آب ایده‌آل برای درست کردن قهوه است. با اضافه کردن این محصول به آب مقطر، میزان متعادلی از مواد معدنی مثل کلسیم سیترات، سدیم کلراید و منیزیم سولفات را به آب اضافه ‌می‌کند.

بای‌پس کردن آب

یک روش جالب برای به دست آوردن یک آب با سختی متعادل که خیلی از افراد انجام ‌می‌دهند، اضافه کردن مقداری آب شهری به آب اسمز معکوس شده است. در واقع، با اضافه کردن 10% از میزان آب اسمز معکوس شده تا حدودی سختی آب را متعادل ‌می‌کنید.

دستگاه‌های قهوه ساز مجهز به سخت‌گیر

دستگاه‌های قهوه سازی هستند که به سختی‌گیر آب مجهز هستند. بنابراین، اگر استفاده از هیچ کدام این روش‌ها امکان‌پذیر نبود، حتما از این دستگاه‌های قهوه‌ساز استفاده کنید.

چه آبی برای تهیه قهوه مناسب نیست؟

در کل، دو نوع آب هستند که برای تهیه قهوه مناسب نیستند. اولین مورد همین آبِ سخت است و جالب است بدانید که دو‌مین مورد آب نرم (یا همان آب مقطر) است:

آب با درجه سختی بالا

مشخص است که استفاده از آب با درجه سختی بالاتر از 175 ppm برای درست کردن قهوه مناسب نیست.

آب مقطر یا آب بسیار نرم

استفاده از آب تقطیر شده باعث ‌می‌شود که همه ذرات خوب و بد از آن جدا شود و یک آب بسیار نرم به ما تحویل ‌می‌دهد. در نتیجه، آب مقطر خیلی گزینه مناسبی جهت تهیه قهوه نیست چون آب بسیار نر‌می ‌است و نمی‌تواند به خوبی طعم و عطر قهوه را استخراج کند.

و در پایان

اهمیت کیفیتِ آب در قهوه را زمانی درک ‌می‌کنید که مدتی قهوه‌تان را با آبی تهیه و ‌میل کنید که درجه سختی مناسبی دارد. اگر قرار است تلاش یا هزینه بیشتری برای تهیه آب ایده آل قهوه بکنید، به طعم نهایی قهوه‌ای که نوش جان ‌می‌کنید می‌ارزد. آب در روند تهیه قهوه، با هر روش و ابزاری که تصور کنید، نقش مهمی‌ دارد. بنابراین، بعد از اهمیت دادن به نوع و کیفیت قهوه، باید به کیفیت و ویژگی‌های آب توجه کنید.