قهوه روبوستا چیست؟

قهوه روبوستا، یکی از اصلی‌ترین انواع قهوه‌های تجاری‌ست که در سراسر جهان معروف است. در بین نژادهای مختلف گیاه قهوه، روبوستا که از گیاه Coffea canephora به‌دست می‌آید، مقاومت بیشتری در برابر بیماری‌ها و شرایط آب و هوایی مختلف دارد. به همین دلیل هم، نام ربوستا با الهام از کلمه لاتین “روبستوس” به معنی قوی یا مقاوم؛ روی آن گذاشته شده است. تقریباً ۴۵ درصد از تولید جهانی قهوه به ربوستا اختصاص دارد که این درصد، بسته به سال تولید و شرایط بازار متغییر است. قهوه عربیکا نیز سهم دیگری از تولید قهوه جهان را تشکیل می‌دهد و تفاوت عمده‌ای بین قهوه عربیکا و روبوستا وجود دارد و به طور معمول در تولید قهوه‌های با کیفیت بالا استفاده می‌شود. همچنین در برخی مناطق، انواع دیگری از نژادهای قهوه تولید می‌شوند.

ویژگی‌های دان قهوه روبوستا

گیاه قهوه روبوستا، از نظر ظاهری مانند نژادهای دیگر به صورت درختچه است اما اندازه و به خصوص ارتفاع آن بیشتر رشد می‌کند. گل‌های سفیدِ این درخت، بوی شیرینی دارد  و هرچه میوه آن رسیده‌تر باشد، رنگش تیره‌تر است. دانه‌ میوه ربوستا نسبت به عربیکا، گرد و بزرگتر و همچنین خطی که وسط آن وجود دارد صاف و بریده شده است. از ویژگی‌های مهمِ دیگر گیاه قهوه ربوستا، مقاومت بسیار خوبی است که به گرمای بالای 30 درجه سانتی‌گراد، آفتاب مستقیم، انواع بیماری، حشرات و کم‌آبی نشان می‌دهد. برخلاف عربیکا، درختچه‌های روبوستا در ارتفاع کمی از سطح دریا (حدود 600 متر) نیز رشد می‌کنند که این موضوع برای برخی تولید کنندگان قهوه حائز اهمیت است.

قهوه روبوستا: قهوه‌ای با طعم بادوام و متمایز

خواص و معایب قهوه روبوستا

علاوه بر ویژگی‌های بالا، این قهوه، طعم قوی و تلخ‌تر و همچنین کافئین بیشتری در مقایسه با عربیکا دارد که این موضوع باعث می‌شود روبوستا محرک‌تر به نظر برسد. از آن‌جایی که کیفیت یک قهوه با سه خصوصیت یعنی طعم، رنگ و میزان کافئین سنجیده می‌شود، قوی و بالا بودن این موارد در قهوه ربوستا ممکن است معایب آن به حساب بیاید. این معایب، برای کسانی که نسبت به کافئین بالا حساسیت دارند و یا طعم تلخ قهوه ربوستا را دوست ندارند پر رنگ‌تر است. در بین مصرف‌کنندگان نوشیدنی قهوه، ترکیب دو قهوه روبوستا و عربیکا رایج‌تر است.

مشخصات طعمی قهوه روبوستا

روبوستا دارای مشخصات طعمی خاصی است. البته، طعم این قهوه ممکن است با توجه به عوامل مختلفی مانند روش تهیه، آب مورد استفاده و… تغییر کند. اما به طور عمومی، مشخصات طعم قهوه روبوستا عبارتند از:

1. تلخی: قهوه روبوستا معمولاً دارای طعم تلخ‌تری نسبت به قهوه عربیکا است. این تلخی ممکن است به دلیل وجود کافئین بیشتر و ترکیبات دیگر در این دانه قهوه باشد.
2. قوام: غلظت یا قوام قهوه به روغن‌های طبیعی و ترکیبات دیگر مربوط است که این مورد در قهوه روبوستا بیشتر و متعادل‌تر است.
3. پخش بو: قهوه ربوستا عموما بوی مطبوع و مطلوبی دارد که اصطلاحا پخش بوی خوبی را به همراه می‌آورد. چوب، زنجبیل، شکلات تلخ از رایحه‌های ربوستا است.
4. اسیدیته: علت آن که قهوه روبوستا کم‌تر طعم ترش و اسیدی دارد، پایین بودن سطح اسیدیته قهوه ربوستا نسبت به قهوه عربیکا است.

قهوه روبوستا به دلیل طعم قوی، تلخ، عطر قوی و محتوای کافئین بالاتر در مقایسه با قهوه عربیکا شناخته شده است

یک پیشنهاد خواندنی: طرز تهیه قهوه عربیکا و روبوستا

میزان کافئین قهوه روبوستا

میزان کافئین در این قهوه ممکن است متغیر باشد، اما به صورت کلی قهوه روبوستا دارای مقدار بیشتری کافئین نسبت به قهوه عربیکا است. میزان کافئین در این قهوه در حدود 2.2 تا 2.7 گرم در هر 100 گرم قهوه (به‌طور تقریبی) قرار دارد. در مقابل، قهوه عربیکا معمولاً دارای میزان کافئین کمتری است که در حدود 1.2 تا 1.5 گرم در هر 100 گرم قهوه (به‌طور تقریبی) قرار می‌گیرد.

به هر حال، باید توجه داشت که میزان کافئین ممکن است بسته به عوامل مختلفی مانند نوع دانه قهوه، روش آماده‌سازی قهوه، زمان دمای استخراج و سایر عوامل قابل تغییر باشد. همچنین، حجم مصرف قهوه نیز در تعیین مقدار کافئین در سیستم بدن تأثیر قابل توجهی دارد.

قهوه روبوستا تقریباً 2.2 درصد کافئین دارد که تقریباً دو برابر میزان کافئین قهوه عربیکا است

کشورهای تولید کننده قهوه روبوستا

از لحاظ مناطق جغرافیایی کشت این قهوه میتوان گفت که برزیل به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده قهوه روبوستا در جهان شناخته شده است و مناطقی از آن مانند سائوپائولو و میناس ژرایسو معروف به تولید این قهوه هستند. علاوه بر این کشور، مقاوم‌تر بودن درخت قهوه ربوستا به انواع آفت و کم‌آبی باعث شده تا در کشورهای دیگری مانند ویتنام، اندونزی، کلمبیا، اتیوپی و هند نیز تولید شود.

شرایط کشت و رشد قهوه ربوستا

قهوه ربوستا نیازمند شرایط خاصی برای کشت و رشد است. در زیر به برخی از شرایط کشت و رشد قهوه روبوستا اشاره کرده‌ایم:

مناطق آب و هوایی: این قهوه در مناطقی با آب و هوای گرم و مرطوب رشد می‌کند. دمای متوسط سالانه بین 20-30 درجه سانتی‌گراد و میزان بارش مناسب از 1500 تا 2000 میلی‌متر در سال برای رشد قهوه ربوستا ایده‌آل است.

خاک مناسب: خاک‌ زمین‌هایی با بافت خوب و دارای زهکشی مناسب و البته ترکیبی از مواد آلی و معدنی؛ بستر بسیار مناسبی برای کشت و رشد گیاه روبوستا هستند که تاثیر بسزایی در بهبودِ رشد و عملکرد قهوه روبوستا دارند.

مدیریت آفات و بیماری‌ها: درست است که گیاه ربوستا مقاوم است اما، ممکن است در برابر برخی آفات و بیماری‌ها آسیب‌پذیر باشد. بنابراین، مدیریت مناسبِ این موضوع و بررسی دقیق، برای حفظ سلامت درختان این قهوه ضروری است.

تولید بذر و نگهداری: برای کشت قهوه ربوستا، تولید بذرهای با کیفیت و نگهداری صحیح آنها بسیار مهم است. بذرهای سالم و بهترین شرایط نگهداری، باعث رشد قوی و سالم درختان قهوه ربوستا می‌شوند.

در نهایت، شرایط کشت و رشد این قهوه ممکن است در هر منطقه و کشوری متفاوت باشد. توصیه می‌شود قبل از شروع به کشت قهوه روبوستا، با بررسی و مطالعه شرایط محلی و مشاوره با کشاورزان محلی، بهترین شرایط را برای کشت و تولید این نوع قهوه تعیین کنید.

کشت قهوه روبوستا: در ارتفاعات پایین، دماهای گرم، آفتاب کامل رشد می کند و به آب کافی نیاز دارد.

اهمیت تجاری قهوه روبوستا

این نوع قهوه به عنوان یکی از اصلی‌ترین انواع قهوه مصرفی در جهان شناخته شده که اهمیت تجاری گسترده‌ای دارد. این اهمیت تجاری به دلایل زیر است:

محبوبیت: قهوه روبوستا در بین مصرف‌کنندگان جهانی به عنوان یک نوع قهوه پرمصرف شناخته می‌شود. طعم غنی، میزان کافئین و خواص خاص آن، باعث شده است که یکی از گزینه‌های محبوب برای علاقه‌مندان به قهوه باشد.

قابلیت تولید بالا: به دلیل سازگاری گیاه روبوستا با شرایط اقلیمی مختلف و پایداری آن، این قهوه قابلیت تولید انبوه را به خوبی ایجاد کرده است. این امر باعث شده است که کشورهایی مانند برزیل، ویتنام و اندونزی به عنوان بزرگترین تولیدکنندگان قهوه ربوستا در جهان شناخته شوند.

استفاده به عنوان پایه نوشیدنی قهوه: روبوستا به عنوان پایه‌ قهوه برای نوشیدنی‌های مختلف مانند اسپرسو، لاته و کاپوچینو استفاده می‌شود.

بازار بین‌المللی: قهوه روبوستا به عنوان یک محصول صادراتی مهم در بازار جهانی حضور دارد. کشورهای تولیدکننده این قهوه  قادر به صادرات به کشورهای دیگر هستند و درآمدزایی قابل توجهی از این فعالیت دارند.

به طور کلی، قهوه روبوستا به عنوان یکی از نوع‌های پرطرفدار و پرمصرف قهوه در جهان، اهمیت تجاری بالایی دارد و صنعت قهوه‌سازی بسیار به آن توجه می‌کند.

به دلیل محبوبیت بالای قهوه روبوستا، پتانسیل بالایی در تجارت این قهوه فراهم کرده است

و اما در آخر

روبوستا، یک نام شناخته‌شده و معروف بین انواع قهوه‌ها محسوب می‌شود که در نوشیدنی‌های رایج بر پایه قهوه قابل استفاده ا‌ست. اما معمولا به میزان مشخصی، قابل ترکیب با نوع عربیکا است تا طعم دلپذیرتری ایجاد کند. با درنظر گرفتن هر یک از ویژگی‌ها و مقایسه آن از جمله طعم و میزان کافئین، در هنگام خرید قهوه، بهترین قهوه را انتخاب کنید. در نهایت از آن‌جا که تجربه نوشیدن قهوه، مساله‌ای شخصی و ذاتاً ذائقه‌ای است، برای انتخاب بین قهوه روبوستا و دیگر انواع قهوه‌ها، بهتر است طعم و الویت‌های شخصی خود را در نظر بگیرید و از طریق تست و آزمون مطمئن شوید.