اگر به تازگی با دنیای دمآوری قهوه آشنا شدهاید و میخواهید در این کار خبره شوید، یکی از اولین چیزهایی که باید بدانید اندازه ایدهآل سابه قهوه برای شیوههای مختلف دم کردن آن است. زیرا حتی باکیفیتترین دانههای قهوه هم در صورت آسیا شدن با اندازه نامناسب به هدر میروند. اندازه ایدهآل سابه قهوه به مواردی از جمله روش دم کردن بستگی دارد.
در این یادداشت تلاش میکنیم تا شما را با یکی از جزئیترین جنبههای فرایند دمآوری قهوه یعنی تنظیم اندازه آسیا و سابه آشنا کنیم. ما به شما نشان می دهیم که چگونه اندازههای مختلف آسیا بر طعم قهوه تاثیر میگذارد و چه اندازهای برای روش دمآوریتان مناسب است.
تفاوتهای ظاهری هر اندازه آسیا در چیست؟
اصطلاحاتی که در اینجا برای اندازه سابه قهوه استفاده میشود، بهطور کل در همه جا رایج است. با این حال توضیحات بیشتر به شما در درک بیشتر این موضوع کمک میکند.
سابه بسیار ریز
این نوع از سابه به لحاظ ظاهری به پودر قند شبیه است. سابهای تا این حد ریز بهندرت به کار میرود اما اگر طرفدار قهوه ترک هستید، بهکارتان میآید. دستگاههای آسیای ساده معمولا نمیتوانند قهوه را تا این حد ریز آسیا کنند.
سابه ریز
این اندازه سابه ممکن است تنها یک درجه از مورد قبلی درشتتر باشد اما بسیار رایجتر است. این درجه آسیا را اغلب در بستههای قهوهای که از پیش آسیا شدهاند، میتوانید ببینید. این اندازه سابه ظاهری تقریبا شبیه به نمک دارد و برای درست کردن قهوههایی مانند اسپرسو و موکاپات (اسپرسوساز روگازی) کاربرد دارد.
سابه ریز مایل به متوسط
علاقهمندان به قهوههای روش چکهای مانند وی۶۰ و کالیتا از این اندازه سابه استفاده میکنند. اندازه این سابه چیزی بین نمک خوراکی و شن ساحل است. اغلب دستگاههای آسیای آجدار (Burr Grinders) قهوه که از کیفیت خوبی در ساخت بهره بردهاند، میتوانند سابهای با این اندازه و بهصورت یکنواخت ایجاد کنند.
سابه متوسط
این سابه اندازهای شبیه به ماسه دارد و مناسب عدهای است که به دنبال دمآوری یک فنجان قهوه ایدهال به روش چکهای هستند. این اندازه سابه با اکثر دمافزارهای چکهای سازگار است.
سابه متوسط مایل به درشت
اگر یک پیمانه قهوه با سابه متوسط مایل به درشت را بررسی کنید، خواهید دید که از نظر یکدستی اندازه ذرات به ماسه درشت شبیه است. این اندازه سابه برای دمافزارهای چکهای مانند کمکس یا کِلِور مناسب است.
سابه درشت
سابه درشت از نظر یکدستی اندازه ذرات شبیه به نمک دریایی است و کمی ریزتر از سابه خیلی درشت است. برای قهوه سرددم از این اندازه سابه میتوان استفاده کرد. سابقا از این اندازه سابه برای دمافزارهایی مانند فرنچپرس نیز استفاده میشد، اما در حال حاضر کمتر برای این دمافزار از سابهای به این درشتی استفاده میشود.
سابه خیلی درشت
سابه خیلی درشت از نظر اندازه شبیه به دانههای فلفل آسیا شده است و بزرگترین اندازه برای آسیا کردن دانههای قهوه است.
جدول زیر انواع اندازه سابه را نشان میدهد.
اندازه سابه | روش دمآوری | مرجع اندازه |
بسیار ریز | قهوه ترک | آرد یا پودر قند |
ریز | اسپرسو، موکاپات، اروپرس، پرکولاتور | نمک خوراکی |
ریز مایل به متوسط | اسپرسو، چکهای، سایفون، فرنچپرس، اروپرس، پرکولاتور | شن و نمک خوراکی |
متوسط | چکهای، سایفون، فرنچپرس، اروپرس، سرددم | ماسه معمولی |
متوسط مایل به درشت | چکهای، سایفون، فرنچپرس، سرددم | ماسه درشت یا سنگی |
درشت | سرددم | نمک دریا |
خیلی درشت | فلفل آسیاب شده |
اندازه سابه مناسب برای روشهای مختلف دمآوری قهوه کدام است؟
یکی از مولفههای مهم در تهیه قهوه ترک درجه آسیای ریز آن است که باید در حد پودر قند یا آرد باشد. دلایل متعددی برای چنین انتخابی وجود دارد؛ تفالههای قهوه بخشی جداییناپذیر این نوشیدنی است که باید در فنجان وجود داشته باشد. آب فقط برای مدت کوتاهی در طول فرایند دمآوری با قهوه تماس دارد. بنابراین ریز بودن سابه برای ایجاد سطح تماس کافی با قهوه و عصارهگیری بهتر عطر و طعم آن لازم است. بهعلاوه ریز بودن ذرات به ایجاد کف روی سطح قهوه کمک میکند که از بارزههای مهم قهوه ترک است. اگر مایل به استفاده از قهوه از پیش آسیا شده نیستید، با سرمایهگذاری روی یک دستگاه آسیا که سابهای به این ریزی به دست میدهد، میتوانید همیشه قهوهای خوش عطر و طعم که تازگیاش نیز حفظ شده برای خود دم کنید.


اسپرسو
استفاده از سابه با اندازه مناسب هنگام تهیه یک اسپرسو بدون شک مهمترین قسمت در دمآوری آن است. دلیل اصلی این موضوع این است که اسپرسو در مدت زمان بسیار کوتاهی درست میشود. بنابراین باید سابه قهوه به حدی ریز باشد که عصارهگیری در این مدت کوتاه به میزان کافی انجام شود. بهعلاوه اسپرسو از طریق رد شدن آب با فشار بالا از روی سابه قهوه دم میشود. اگر سابه به اندازه کافی ریز باشد به هم فشرده شده و باعث میشود آب به اندازه کافی در بستر قهوه باقی بماند و یک اسپرسوی عالی درست شود.
با تمام این توضیحات اگر سابه خیلی ریز باشد، آب به مدت خیلی طولانی داخل بستر قهوه میماند و زمان دمآوری قهوه را بیش از حد افزایش میدهد و موجب بیشعصارهگیری و تلخی زیاد نوشیدنی میشود. به همین دلیل شاید بهتر باشد اسپرسو را با چند درجه آسیای مختلف دم کنید تا به طعم ایدهآل خود برسید.
موکاپات
از آنجایی که در دم کردن قهوه با موکاپات هم آب فقط برای مدت کوتاهی با قهوه در تماس است، سابه ریز گزینه مناسبی برای دم کردن یک نوشیدنی ایدهآل با آن است. بااینحال مطمئن شوید که اندازه سابه از آنچه برای دستگاه اسپرسوساز استفاده میکنید، کمی درشتتر باشد. برای مثال اندازهای در حدود اندازه دانههای شکر را هدف بگیرید.


قهوه چکهای
در تهیه قهوه با دمافزارهای چکهای در اکثر موارد سابه با اندازه متوسط ایدهآل است. بهعنوان یک قاعده کلی اگر طعم قهوه برای شما زیادی قوی است، اندازه سابه هم زیادی ریز بوده و اگر طعم قهوه زیادی ضعیف است اندازه آن زیادی درشت بوده است.
فرنچپرس
تصور کلی درمورد سابه مناسب برای فرنچپرس از گذشتهْ درشت یا خیلی درشت بوده است. عموم افراد همچنان از همین اندازه سابه برای فرنچپرس استفاده میکنند. اما با مطالعات و تحقیقاتی که در چند سال اخیر بر قهوههای دمی صورت گرفته، مشخص شده که به دلیل نوع روش دمآوری و شیمی عصارهگیری قهوه سابه با اندازه متوسط در فرنچپرس نتیجه بهتری هم از لحاظ عطر و طعم و هم از نظر میزان عصارهگیری به دست میدهد. دمآوری فرنچپرس با سابه درشت عمدتا به قهوهای آبکی و ضعیف منجر میشود که مطلوب نیست. برای بهبود نتیجه میتوانید با سابه متوسط قهوهتان را دم کنید و متناسب با ذائقه خود زمان همجواری آب و قهوه را تغییر دهید تا به عطر و طعم مطبوع خود برسید.

در نهایت میتوانید با دانشی که از آسیاب کردن قهوه بدست میآورید، اندازه آسیاب را با توجه به روش دمآوری قهوهتان انتخاب کنید. باتوجه به تمام توصیههای بالا شاید لازم باشد چند بار آزمون و خطا کنید تا اندازه آسیای مناسب خود را پیدا کنید و از یک فنجان قهوه بینظیر لذت ببرید.