اسپرسو ماکیاتو یا نوشیدنی که به اختصار به عنوان ماکیاتو میشناسیم یکی از نوشیدنی اصالتا ایتالیایی است که با نام اسپرسوی لکهدار (Stained Espresso) هم شناخته میشود. این نوشیدنی به سادگیِ اضافه کردن دو قاشق چایخوری فوم شیر روی اسپرسو به دست میآید. در این مطلب ضمن معرفی این نوشیدنی و روش تهیه آن، در مورد انواع متنوع این نوشیدنی صحبت میکنیم.
معرفی قهوه ماکیاتو
اگر به نوشیدنی اسپرسو علاقه دارید، اما احساس کنید این نوشیدنی کمی برای شما قوی است، پس احتمالا ماکیاتو گزینه مناسبی برای شما خواهد بود. کلمه ماکیاتو در زبان ایتالیایی به معنای “لکهدار” (stained) یا “نشاندار” (marked) است که به مقدار بسیار کمِ فوم شیری که شبیه به یک لکه کوچک سفید روی اسپرسو اضافه شده است، اشاره دارد. نام این نوشیدنی برای کمک به گارسون کافهها برای تشخیص بین اسپرسو ساده با نوشیدنی که مقدار کمی شیر روی آن قرار گرفته است، به عنوان ماکیاتو یا اسپرسو لکهدار انتخاب و معروف شده است.
این نوشیدنی در دهه 1980 با نام “کافه ماکیاتو” ایجاد شده است و برای ایتالیاییها به عنوان یک نوشیدنی عصرانه سرو میشود. ایتالیاییها اعتقاد دارند که در تایم بعدازظهر یا عصر باید از نوشیدن قهوه خودداری کنند، بنابراین کسانی که اسپرسو را بسیار قوی میدانند، از نوشیدن یک فنجان ماکیاتوی ایتالیایی در این تایم لذت خواهند برد.
ویژگیهای ماکیاتو
از جمله ویژگیهای اصلی این نوشیدنی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
سادگی نوشیدنی: ترکیبات و روش تهیه این نوشیدنی ساده و آسان است.
طعم نسبتا قوی اما متعادل: به دلیل وجود اسپرسو، ماکیاتو طعم قوی و غلیظی دارد، اما فوم شیر روی آن باعث ملایمتر شدن این نوشیدنی شده است.
بافت لطیف نوشیدنی: بافت خامهای و لطیف نوشیدنی که از اضافه شدن شیر به این نوشیدنی ایچاد میشود باعث کاهش تلخی اسپرسو میشود.
حجم کم نوشیدنی: مثل اسپرسو، این نوشیدنی هم در فنجانها یا شاتهای کوچک سرو میشود و حجم آن کم است.
کافئین بالای نوشیدنی: با وجود اینکه مقدار کمی شیر به این نوشیدنی اضافه شده است، اما مثل اسپرسو کافئین زیاد و خاصیت انرژیزایی بالایی دارد.
تنوع طعم: با اضافه یا کم کردن سیروپها و ترکیبات مختلف میتوان طعمهای مختلف مانند وانیل، کارامل یا شکلات را با رسپی ماکیاتو تجربه کنید.
یک پیشنهاد خواندنی: با طرز تهیه انواع ماکیاتو آشنا شوید
طرز تهیه اسپرسو ماکیاتو
برای تهیه قهوه ماکیاتو، به مواد سادهای نیاز دارید: یک شات (25 میلیلیتر) قهوه اسپرسو، 10 تا 12 میلیلیتر شیر پرچرب، و دستگاه اسپرسوساز با نازل بخار (یا موکاپات و شیرجوش در صورت نبود دستگاه). ابتدا شیر را روی حرارت ملایم گرم کنید و با همزن دستی یا نازل بخار، کف نرم و یکدستی از آن بسازید. سپس یک شات اسپرسوی غلیظ آماده کرده و لایهای از فوم شیر را روی آن بریزید. برای یادگیری جزئیات بیشتر و نکات کاربردی، پیشنهاد میکنیم حتماً به طرز تهیه قهوه ماکیاتو در مقاله مربوطه مراجعه کنید و این دستور ساده و خوشطعم را بهطور کامل دنبال کنید.
انواع اسپرسو ماکیاتو
خلاقیت باریستاها باعث شده که طعم و انواع متنوعی از نوشیدنی ماکیاتوی سنتی تهیه شود که برای سلیقههای مختلف مناسب باشد. بنابراین، اگر از طعم ماکیاتوی کلاسیک خوشتان آمده است، سایر انواع آن را هم برای تنوع امتحان کنید:
انواع اصلی ماکیاتو
دو نوع اصلی ماکیاتو، اسپرسو ماکیاتو یا همان کافه ماکیاتو کلاسیک و لاته ماکیاتو است:
قهوه ماکیاتو کلاسیک:
کافه ماکیاتو از مقدار کمی فوم شیر (یا همان لکه شیر) روی یک شات اسپرسو تهیه میشود.
لاته ماکیاتو:
لاته ماکیاتو یک نوشیدنی لایهای است که از اضافه کردن یک یا نصف شات اسپرسو به شیر بخارداده و قرار گرفتن یک لایه فوم شیر روی آن تهیه میشود. در این نوشیدنی، مقدار شیر بیشتری نسبت به کافه ماکیاتو استفاده میشود و نسبت به آن طعم شیرینتر و ملایمتری دارد.
یک پیشنهاد خواندنی: طرز تهیه کارامل کورن کلود لاته، نوشیدنی محبوب شده در تیکتاک
انواع طعمدار ماکیاتو
سایر انواع نوشیدنیهای ماکیاتو شامل موارد زیر میشود.
کارامل ماکیاتو
ماکیاتو کاراملی، با اضافه کردن سیروپ کارامل به رسپی ماکیاتو سنتی تهیه میشود که طعم جذاب کارامل را به آن اضافه میکند.
آیس کارامل ماکیاتو
همان کارامل ماکیاتو است که به آن یخ هم اضافه میشود. برای تهیه آیس کارامل ماکیاتو این مطلب را ببینید.
ماکیاتو وانیلی
مانند ماکیاتوی کاراملی، این نوشیدنی هم از اضافه شدن سیروپ وانیلی به کافه ماکیاتوی کلاسیک تهیه میشود.
ماکیاتو شکلاتی
زمانی که سیروپ شکلات یا پودر کاکائو به این نوشیدنی اضافه میشود، ماکیاتوی شکلاتی از آن تهیه میشود.
ماکیاتوی فصلی
با توجه به فصلهای مختلف از طعمهای متنوعی از سیروپها یا میوهها برای طعمدار کردن ماکیاتو استفاده کنید. مثلا ماکیاتوی کدو حلوایی در فصل پاییز و ماکیاتوی توت فرنگی در فصل تابستان محبوبیت دارد.
یک پیشنهاد خواندنی: چطور قهوه اسپرسو با خامه (کن پانا) درست کنیم؟
انواع ماکیاتو وگان
به طور معمول توصیه میشود که از شیر پرچرب لبنی استفاده کنید، اما با جایگزین کردن شیرهای گیاهی طعمدار مثل شیر بادام، شیر نارگیل، شیر جو و غیره میتوانید به این نوشیدنی طعمهای جدید اضافه کنید.
انواع ماکیاتو بر اساس دما
ماکیاتو سرد: این نوشیدنی گزینه مناسبی برای روزهای گرم تابستان است و با ترکیب اسپرسو، شیر سرد و یخ تهیه میشود.
ماکیاتو گرم: همان نوشیدنی کافه ماکیاتوی کلاسیک است که از ترکیب اسپرسو، فوم شیرِ گرم تهیه میشود.
یک پیشنهاد خواندنی: طرز تهیه آیس موکا
انواع ماکیاتو بر اساس حجم نوشیدنی
تفاوت این دو نوشیدنی در حجم و نحوه سرو است:
ماکیاتو کوتاه (Short Macchiato) معمولا در فنجانهای کوچک (با حجم کمتر) سرو میشود و مقدار اسپرسوی آن بیشتر است و در نتیجه طعم قویتری دارد.
ماکیاتو بلند (Long Macchiato) در لیوانهای بلند (با حجم بیشتر) سرو میشود و مقدار شیر بیشتری دارد و در نتیجه طعم ملایمتری از نوشیدنی به دست میآید.
تفاوت قهوه ماکیاتو با دیگر نوشیدنیهای اسپرسو
مهمترین عامل تمایز بین نوشیدنی ماکیاتو و سایر نوشیدنیهای مبتنی بر اسپرسو در نسبت شیر به قهوه آن است. در ماکیاتوی سنتی نسبت شیر به قهوه 1:2 است که برای کاهش طعم قوی و متعادل کردن طعم نوشیدنی مقداری شیر به آن اضافه میکنند. البته وجود طعمهای اضافی یا نوع پردازش شیر هم در ایجاد تفاوت بین نوشیدنیها نقش مهمیدارد.
تفاوت ماکیاتو با اسپرسو
اسپرسو یک نوشیدنی پایه برای تهیه انواع نوشیدنیهای ترکیبی قهوه است. ترکیب اسپرسو با شیر (در نسبتهای مختلف) و با سایر موارد دیگر باعث خلق طعمهای جدیدی از قهوه میشود.
تفاوت ماکیاتو با کاپوچینو
هر دو نوشیدنی از ترکیب اسپرسو، کف شیر و شیر تهیه میشوند. در کاپوچینو نسبت این ترکیبات تقریبا با هم برابر است، در حالی که ماکیاتو از شات اسپرسو با ردی از شیر تشکیل میشود.
تفاوت ماکیاتو با لاته
در نوشیدنی لاته به دلیل اضافه کردن مقدار بیشتری شیر در مقایسه با حجم اسپرسو، طعم شیر همچنان در این نوشیدنی غالبتر است، در حالی که ماکیاتو از شات غلیظ با کمیشیر تهیه میشود و طعم اسپرسو بیشتر در آن قابل تشخیص است.
تفاوت ماکیاتو با لاته ماکیاتو
ممکن است تشابه اسمی این دو نوشیدنی ما را دچار شک میکند که حتما این دو نوشیدنی با هم یکسان هستند. اما در واقع، لاته ماکیاتو (به دلیل مقدار شیر بیشتر به نسبت اسپرسو) شبیه لاته است که با مقداری کمی اسپرسو ترکیب شده است.
فرق موکا و ماکیاتو
فرق موکا و ماکیاتو در ترکیبات، طعم، ظاهر، حجم نوشیدنی و میزان کافئین آن است. در موکا مقداری سیروپ شکلات به نوشیدنی اضافه شده است که طعم شکلاتی به نوشیدنی میدهد، اما ماکیاتو اصالت طعم قهوه را بیشتر حفظ میکند. اگر در مورد تهیه این نوشیدنی کنجکاو هستید، مقاله “طرز تهیه قهوه موکاهای متنوع” را بخوانید.
تفاوت ماکیاتو با کورتادو
تفاوت ماکیاتو با کورتادو در نحوه پردازش شیر است. در ماکیاتو از شیر بخارداده و فوم شیر استفاده میکنیم، اما کورتادو از شیر گرم اما بخار ندیده استفاده میشود و فوم شیر روی آن وجود ندارد. علاوهبر آن، نسبت اسپرسو به شیر در کورتادو در مقایسه با ماکیاتو بیشتر است.
جدول مقایسه تفاوت ماکیاتو با سایر نوشیدنیهای قهوه
| نوشیدنی |
ترکیبات اصلی |
حجم تقریبی |
طعم غالب |
ویژگی خاص |
| ماکیاتو |
اسپرسو + یک لایه فوم شیر |
کوچک (30-50 ml) |
تلخ و قوی |
تمرکز بر اسپرسو با افزودن کمترین شیر |
| اسپرسو |
اسپرسوی خالص |
کوچک (25-30 ml) |
تلخ و غلیظ |
پایه اکثر نوشیدنیهای قهوه |
| لاته ماکیاتو |
شیر گرم + فوم شیر + اسپرسو |
متوسط (200-300 ml) |
ملایم و شیرینتر |
سه لایه جداگانه (شیر، اسپرسو، فوم) |
| کارامل ماکیاتو |
شیر گرم + فوم شیر + اسپرسو + شیره کارامل |
متوسط (200-300 ml) |
شیرین و کاراملی |
شیره کارامل در بالا یا بین لایهها |
| کاپوچینو |
اسپرسو + شیر بخار داده + فوم شیر |
کوچک-متوسط (150-180 ml) |
ترکیب متعادل اسپرسو و شیر |
لایه ضخیم فوم در بالا |
| لاته |
اسپرسو + مقدار زیادی شیر گرم + کمی فوم شیر |
بزرگ (300-350 ml) |
ملایم و شیرینتر |
نسبت شیر بیشتر به اسپرسو |
| موکا |
اسپرسو + شیر گرم + شکلات |
متوسط (200-300 ml) |
شیرین و شکلاتی |
شکلات به عنوان پایه یا افزودنی |
| کورتادو |
اسپرسو + مقدار مساوی شیر بخار داده |
کوچک (50-70 ml) |
متعادل (نه تلخ، نه شیرین) |
نسبت مساوی اسپرسو و شیر |
خلاصه:
- ماکیاتو روی اسپرسو تاکید دارد و کمترین میزان شیر را اضافه میکند.
- نوشیدنیهای دیگر مانند لاته ماکیاتو و کارامل ماکیاتو حجم بیشتری دارند و روی شیر و طعمدهندهها متمرکز هستند.
- کاپوچینو و لاته ترکیبات مشابهی دارند، اما میزان فوم و شیر آنها متفاوت است.
- موکا طعمی شیرین و شکلاتی دارد و کورتادو بین تلخی و ملایمت تعادل ایجاد میکند.
پیشنهاد سرو قهوه ماکیاتو
انتخاب نوع قهوه برای تهیه این نوشیدنی تا حد زیادی به سلیقه و ذائقه شما بستگی دارد. قهوه عربیکا با طعم و عطر میوهای و گلی انتخاب مناسبی برای ماکیاتو است، اما اگر به طعم قویتر با تلخی بیشتر قهوه علاقه دارید، روبوستا انتخاب مناسبتری برای شماست. نوشیدنی ماکیاتو به طور سنتی برای مصرف در بعدازظهر یا عصر پیشنهاد میشود، چون اضافه کردن مقدار کمِ شیر در کاهش غلظت و قدرت طعمی اسپرسو موثر است و میزان انرژی موردنیاز برای عصر را در بدن شما تنظیم میکند.
کیفیت و تازگی قهوه در تهیه یک فنجان نوشیدنی ماکیاتوی بینقص تاثیرگذار است، قبل از خرید قهوه، توصیه میشود در مورد ویژگیهای یک قهوه خوب اطلاعات کسب کنید و از فروشگاههای معتبر خرید کنید. در تهیه و سرو این نوشیدنی میتوانید خلاقیت بیشتری به کار ببرید و از پودر کاکائو، دارچین یا شکلات رنده شده برای تزئین آن استفاده کنید. علاوهبر این، طعمهای متنوعی از این نوشیدنی از ترکیب رسپی کلاسیک با سیروپهای طعمدار مختلف مثل سیروپ کارامل، شکلات یا وانیل بدست میآید که تست کردن آنها برای تنوع خالی از لطف نیست.
یک پیشنهاد خواندنی: برای تهیه فوم شیر از دو طریق میتوانید اقدام کنید:
- تهیه فوم شیر با دستگاه اسپرسوساز
- تهیه فوم شیر بدون دستگاه و ابزارهای فرنچپرس یا همزن و …
و در آخر..
چرا ماکیاتو؟! برخلاف نام فانتزی این نوشیدنی، روش تهیه ماکیاتوی کلاسیک خیلی هم پیچیده نیست. قهوه ایتالیایی سبک ماکیاتو از ترکیب شات اسپرسو با کف شیر به دست میآید که آن را به یک گزینه مناسب برای تایم عصر تبدیل میکند. البته خلاقیت باریستاها و تنوعطلبی قهوهنوشها باعث به وجود آمدن انواع متنوعی از ماکیاتو شده است تا این نوشیدنی برای هر سلیقه و ذائقهای مناسب باشد.